Kitap meraklılarının yeni mekânı MERKEZ KÜTÜPHANESİ
Kitap meraklılarının yeni mekânı
MERKEZ KÜTÜPHANESİ
- Ayşe Esra Gül
Amfi şeklindeki oturma salonunda, kulaklıkla hafif bir müzik dinlerken bir yandan da bu yazıyı kaleme alıyorum. Burası Fatih Belediyesinin hizmete yeni giren Merkez Kütüphanesi. Vatan Caddesi üzerinde bulunan Fatih Belediyesi ana hizmet binasının içinde açılan bu kütüphane pek çok açıdan dikkatleri üzerine çekiyor. Merkezî konumu, iç mimarisi, kitap kapasitesi, öğrenci dostu ikramlarıyla ders çalışmak, kitap okumak veya benim gibi yazı yazmak isteyenler için biçilmiş kaftan. Şimdi bu yeni kütüphaneyi diğerlerinden ayıran özelliklere kısaca değinelim.
Fransız yazar Marcel Proust, “Okumak bir dostluk kurmaktır.” der. Kuşku yok ki kütüphaneler kitapla arasında dostluk bağı oluşmuş, okuyup öğrenmeyi vazife edinmiş herkesin buluşma noktasıdır. Günümüzde irili ufaklı kütüphanelerin sayısında ciddi bir artış var. Kamu kurumları, özellikle de belediyeler lise çağından başlayarak akademik kariyer planlayan öğrencilerin ders çalışabileceği, araştırma yapabileceği kütüphaneler kuruyorlar. İstanbul’da kütüphane denildiğinde aklımıza bir çırpıda Atatürk Kütüphanesi, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, İSAM gibi günde binlerce insanın faydalandığı mekânlar geliyor. Bu büyük kütüphanelere son eklemlenen Fatih Belediyesi Merkez Kütüphanesi oldu ve bölgede çok önemli bir boşluğu doldurdu.
YÖNETİMLE ÖĞRENCİ ARASINDA İLİŞKİ
Fatih sınırları içinde son iki yılda önemli lokasyonlara yeni kütüphaneler kuruldu.
Dervişali Kütüphanesi, Kalenderhane Kütüphanesi, Vani Dergahı Kütüphanesi, Kadırga Kütüphanesi, Topkapı Kütüphanesi, Kariye Kütüphanesi, Abdi Çelebi Kütüphanesi, Kariye Çocuk Kütüphanesi, Karagümrük Kütüphanesi, Kasım Günani Kütüphanesi, Davutpaşa Medrese, Fatih Merkez Kütüphanesi ve son olarak da Cerrahpaşa Kütüphanesi kitapseverlerle buluştu. Merkez Kütüphanesi farklı mimari özellikleri ve konumu bakımında ayrı bir yerde duruyor. Kütüphane belediye hizmet binasının içinde, hatta tam ortasında. Yoğun, koşturmaca içinde bir bir çalışma temposunun içinde şeffaf duvarlarla yalıtılmış, dingin, sükûnetli ortamıyla dikkatleri üzerine çekiyor. Gençlerin büyük beğenisini toplayan kütüphanenin müdavimlerinden biri de Fatih Belediye Başkanı M. Ergün Turan. Başkan bey, fırsat buldukça kütüphaneye uğrayıp kitaplar arasında vakit geçiriyor. Gençlerle hasbihal ediyor.
Kırk binden fazla kitaba sahip Merkez Kütüphanesi şimdiden İstanbul’un sayılı büyük kütüphaneleri arasında sayılıyor. Kütüphanede kitap okuma ve ders çalışma bölümünün yanı sıra seminer odası, bilgisayar bölümü ve kafeterya da bulunuyor. Çay, kahve ikramı, fotokopi hizmeti ücretsiz. Kütüphanenin işleyişini Fatih Belediyesinin diğer kütüphaneleriyle birlikte web sitesi üzerinden görmek mümkün. Önümüzdeki dönemde kütüphane içinde söyleşi, konferans, seminer programları da düzenlenecek, ayrıca öğrenci koçluğu hizmeti verilecek.
FATİH ORTAK NOKTASI
Fatih Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü ve Fen İşleri Müdürlüğünün koordineli çalışmasıyla ortaya çıkan kütüphane Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü tarafından modern bir sistemle işletiliyor. Kuruluş sürecinin nasıl gerçekleştiğini sorduğumuz Plan ve Proje Müdürü Sümeyye İstif Koç, “Bu kütüphane, sayın başkanımızın Fatihli gençlere hediye etmek istediği bir mekândı. Bizde bu doğrultuda çalışmalarımıza başladık. Bugün Merkez Kütüphanesi olarak hayata geçirdiğimiz mekân belediye binası içindeki atıl bir alandı. Süreç içinde farklı tadilatlar gören bu alan daha önce hiç işlevsel olarak kullanılmamıştı. Kamusal bir alanın halka açılması ve hizmet vermesi bu mekânı daha da kıymetli kılıyor” diyor. Koç ayrıca şunları ifade ediyor: “Proje süreci yaklaşık iki ay sürdü. Aslında bu bir tadilat projesiydi, yeniden yapım değildi. İyi bir uygulayıcımız ve mimar firmamız vardı. Sonuç da çok güzel oldu. Kütüphanenin kitapları yapılan iş birliği protokolüyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından sağlandı. Yine aynı şekilde Gençlik ve Spor Bakanlığı da bu proje için ödenek sağladı. Bir kamu binasının 24 saat boyunca açık kalarak öğrencilere, kütüphaneden hizmet almak isteyenlere hizmet vermesi bu mekânı oldukça değerli kalıyor. Saat 17:00’den sonra yaşamayan bir binayı, ilçenin sakinlerine açarak yaşayan bir hâle getirmiş olduk. Bu projeyi hitap ettiği kitle, içinde barındırdığı değerli kitaplar, misafirlerine sunduğu ikramlarla beraber ayrıcalıklı kılan da yine bir kamu binasının içinde yer alması, bu alanın yeniden tasarlanarak hizmete dâhil edilmesidir.”
KENDİMİZİ ÖĞRENCİLERİN YERİNE KOYDUK
Projede emeği olan bir diğer müdürlük ise Fen İşleri’ydi. Projenin detaylarından bahseden Fen İşleri Müdürü Serhat Yakar özellikle şu hususlara dikkat çekiyor: “Bu proje sayın Belediye Başkanımız M. Ergün Turan’ın Fatih’te üretilecek hizmetler doğrultusunda bize işaret ettiği vizyonun şık bir göstergesidir. Bilindiği gibi ilçemiz İstanbul’un en eski yerleşim bölgesini içeriyor. Hizmet üretme noktasında bunun bazı dezavantajları var, bazen kısa zamanda pratik, işlevsel çözümler üretmek zorundasınız. Bu çerçevede biz de teknik ekiplerimizle gençlerimizin spor faaliyetlerini yapabilecekleri alanlar ve kütüphanecilik hizmeti verilecek mekânlarla ilgili hem proje hem ihale hem de uygulama hazırlıklarına başladık. Bu yolda çok hızlı biçimde aksiyon alındı. Çoğu tamamlanan on beşe yakın yapı hayata geçirildi. Merkez Kütüphanesi de kapasite ve iş hacmi olarak bu yapıların en büyüklerinden birisidir. Söz konusu alanın kütüphane olarak işlevlendirilmesi fikrini sayın Belediye Başkanımız ileri sürdü. Biz de Fen İşleri Müdürlüğü olarak yaşayan bir mekânı nasıl planlayacağımızı elektrik, mekanik ve inşaat anlamında detaylı inceleyerek sürece dâhil olduk. Mekânın uygulama aşamasında belediyemizin hizmetlerinin aksamaması için çoğu zaman gece vardiyaları düzenledik ki bizi en çok düşündüren buydu. Çok şükür problem yaşamadan atlattık. Birebir kendimizi buraya gelen öğrencilerin yerine koyarak onların en ufak ihtiyaçlarını bile düşünerek, mekânsal uygulamaları dokuz ay gibi kısa bir sürede tamamladık.”
ÖĞRENCİ KOÇLUĞU DA OLACAK
Bu büyük ve kullanışlı kütüphanenin işletmesini şu an Fatih Belediyesi Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü üstleniyor. Merkez Kütüphanesi’ni ve müdavimlerini sorduğumuz Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürü Cengiz Usta bize şunları anlatıyor: “Kütüphaneler Başkan Bey’in fevkalade önemsediği projelerdir. Plan ve Proje Müdürlüğü ve Fen İşleri Müdürlüğümüzün de gayretleriyle Fatih’te iki yıl içinde 12 kütüphane kurduk. Bütün kütüphanelerimizde yoğun bir sirkülasyon yaşanıyor. Merkez Kütüphanesi inşaatı sürerken bize ne zaman açılacağını soran birçok öğrenci oldu. Yeni kütüphanemizle bölgedeki ciddi bir ihtiyacı karşıladığımızı ilk günde içeriyi tamamen dolduran gençlerimiz sayesinde iyice anlamış olduk. Şu an ortalama günlük bin kişiyi ağırlıyoruz. Raflarımızda bulunan 40 bin eser diğer kütüphanelerimizde olmayan kitaplardan seçildi. Bunun yanı sıra Merkez Kütüphanesi’ne bağış yapmak isteyen yayınevleri de oldu. Kitaplarımızın sayısı her geçen gün artıyor. Burada ders çalışan öğrencilerimizin arasına bazen ben de karışıyor, gözlem yapıyorum. Gözlerindeki memnuniyete şahit olmanın yaşattığı huzur bambaşka. Kütüphanemizle ilgili olarak daha başka projelerimiz de var. Örneğin öğrenci koçluğu bunlardan biri. Yani önümüzdeki dönemde öğrencilerimiz hazırlandıkları sınavlar ve üniversite hedefleri hakkında uzmanlarımızdan birebir destek alabilecekler.”
AKUSTİK PANELLER
Havadar, ferah bir mekâna sahip kütüphanenin iç mimarisi de oldukça estetik. Raf sistemleri, kitap kurtları için düşünülmüş kitaplık içi oturma alanları, belediyenin içindeki sesin kütüphaneye geçmesine engel olan akustik paneller dikkat çeken detaylardan. Mimari projeyi hayat geçiren tasarımcı Ayşe Şerbetçi kütüphane tasarımını anlatırken şunları söylüyor: “Belediye hizmet binasının zemin katında bir alanın yeniden işlevlendirilerek kütüphaneye dönüştürülmesi fikri benim açımdan çok heyecan vericiydi. Aynı zamanda İstanbul’un en büyük kütüphanelerinden birini tasarlıyorduk. Bu yüzden kütüphanenin aynı mekânı paylaştığı belediye binasından, yani çalışma ofislerinden en estetik formda ayrılması önemliydi. Binaya giriş -çıkışlar yeni planlama doğrultusunda düzenlendi. En önemli konu, çalışmak için sessiz ve izole bir alanın sağlanmasıydı. Projede kademeli bir geçiş sağlanarak 7/24 açık kamusal alanlar, yarı izole mekânlar ve bireysel çalışma alanları tanımlandı. Uzay kafes sistemi ile kapatılan iç avlunun merkezine kütüphane çalışma alanlarının kullanımına uygun bir amfi eklendi. Kütüphanenin girişi Fatih’i ve İstanbul’u anlatan şiirlerden seçilmiş ifadelerle, duvar bitkileriyle ve sanat objeleriyle süslendi. Fatih Merkez Kütüphenemiz mekân tasarımı bağlamında daha pek çok ayrıntıyı barındırıyor.”
KOORDİNASYONLA SÜRECİ TAMAMLADIK
Kütüphane projesinin uygulamasını yapan yüklenici firmanın şantiye şefi Fatih Arlı ise işleyen bir bina içinde farklı bir hizmet alanı inşa etmenin zorluklarına değinirken şunları söylüyor: “Faaliyetin sürmekte olduğu bir mekânın içinde inşaat yürütmek elbette zordu. Belediye birimlerinin ve belediyeye hizmet almaya gelmiş vatandaşlarımızı rahatsız etmeden çalışmalıydık. Tabii diğer taraftan bizim arkadaşlarımız da rahat çalışmalıydı. Bu nedenle proje iki aşamalı olarak çalışıldı. İlk etapta belediye girişi düzenlendi. İkinci etapta ise kütüphanenin inşası yapıldı. Bu süreçte hâlihazırda devam eden işleyiş hiç etkilenmeden devam etti. Hiçbir hizmet biriminde bir aksilik yaşanmaması için azami dikkat gösterildi. Bu anlamda hep beraber koordine olup tüm çalışma süreçlerini planladık. Gürültülü çalışmalar mesai bitiminde yapıldı, sevkiyatlar belirli saatlere çekildi.”
BU KÜTÜPHANE SIKICI DEĞİL, EĞLENCELİ
Kütüphane sorumlusu Büşra Özgör de Merkez Kütüphanesi’nin işleyişine dair şu bilgileri veriyor: “Merkez Kütüphanemizde 16 yaş ve üzeri herkesi misafir olarak kabul edebiliyoruz. Özellikle üniversiteye çalışan öğrencilerimiz bu kütüphanemizden çok memnun. Çünkü bu kapıdan içeri girdikleri andan itibaren ihtiyaç duyacakları her şeyi kütüphane olarak karşılıyoruz. 40 bin civarında kitabımız var. Ayrıca internet bağlantısı olan bilgisayarlarımız da ziyaretçilerimizin hizmetinde. Üye olunduğu takdirde ödünç kitap verebiliyoruz, fotokopi hizmetimiz de ücretsiz. Kütüphaneye giriş yaparken oturacakları yeri de seçebiliyorlar. Kafeteryamızda çay, kahve, çorba ikramlarımız var. Burası çok farklı, keyifli bir atmosfer sunuyor ders çalışmak, kitap okumak için gelenlere. Aynı zamanda yoğun işliyor. Sabah açılır açılmaz gelip akşam kapanana kadar burada çalışan müdavimlerimiz de var.”