YEDİKULE HİSARI’NIN KARTPOSTALLARDAKİ GÖRÜNÜMÜ

YEDİKULE HİSARI’NIN KARTPOSTALLARDAKİ GÖRÜNÜMÜ

• Zeynep Emel Ekim

Sanat Tarihi Uzmanı

Fatih Sultan Mehmed, İstanbul’un fethinden bir yıl önce, 1452’de Rumelihisarı’nı inşa ettirmiştir. Fetihten hemen sonra da kuşatma sırasında harap olan kara surlarını tamir ettirmiştir. İnşası 1458 yılında tamamlanmış olan Yedikule Hisarı’nın planı beş köşe üzerinde yer alan kulelerle kurulan bir iç kale niteliğindedir. Yıldız biçimli hisar, 15. yüzyıl İtalya’sında tasarlanan yıldız kalelere benzetilmektedir.

Bizans döneminde inşa edilen sur üzerinde dört kule yer alır. Bunlar, Altın Kapı’nın her iki yanındaki pilonlar, Sultan III. Ahmed Kulesi ve güneyde yıkılmış olan Bizans Kulesi’dir. Bunlardan sadece III. Ahmed Kulesi Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Osmanlı dönemi surlarında ise üç kule (Kitâbeler, Güney ve Kuzey Kuleleri), giriş methali ve altı küçük burç bulunur.

Fatih Sultan Mehmed döneminde Osmanlı devlet hazinesi ve resmî evrakı Yedikule Hisarı’nda saklanırdı. Yavuz Sultan Selim’in İran seferi dönüşünde, Tebriz’den getirdiği Şah İsmail’in hazinesi ile Mısır’dan getirdiği hazine (firavun hazinesi) buraya nakledilmişti. (Konyalı, 1951: 181) Yedikule Hisarı’daki kulelerden birinde, altın külçe ve para; ikincisinde silahlar, zırhlar, askerî kıyafetler, eyerler, mücevherle bezenmiş altın ve gümüşten at koşum takımları; üçüncüsünde madalyalar ve eski armalar; dördüncüsünde savaş aletleri; beşincisinde devletin resmî evrakı; altıncısında Yavuz Sultan Selim’in İran Seferi dönüşünde, getirdiği hazine bulunurdu. (Konyalı, 1951: 181)

Sultan III. Murad’ın hazineyi Topkapı Sarayı’na aldırmasından sonra, hisar bir dönem devlet adamlarının hapishanesi, bir sürgün yeri ve siyasi esirlerin sulh olana kadar tutulduğu yer olarak kullanılmıştır.

Kartpostal 1

Yedikule Hisarı’nın girişi; Bayrak Kulesi ve Kitâbeler Kulesi’nin görünümü.  

Kartpostalın alt kenar boşluğunda “Entreé des Sept Tours” (Yedikule’nin girişi) yazılıdır. Yan kenar boşluğunda editörün adı Max Fruchtermann olarak belirtilmiştir. Fotoğrafçı (Photogr.) olarak Abdullah Frères ismi yazılmıştır.

Kartpostalda, hisarın methalinin (giriş) üstündeki iki katlı Bayrak Kulesi ve Kitâbeler Kulesi görünmektedir. Yolun karşısında tek katlı kâgir bir yapı yer alır.

Kartpostal 2

Yedikule Hisarı’nın ve dışındaki mahallenin kara surları üzerinden görünümü.

Evler hisara paralel bir şekilde uzanarak hisarın mimarisiyle uyum sağlamaktadır.

Renklendirilmiş bir baskıdır. Fotoğrafın alt kısmında Fransızca “Les sept. Tours de Constantinople, Yedi Koulé” (İstanbul’un Yedikulesi) yazılıdır.

Kartpostal 3

Hendek tarafından Altın Kapı, Küçük Altın Kapı ve III. Ahmed Kulesi’nin görünümü. Kartpostalın üstünde “Les Sept Tours et la Porte dorée, Constantinople” (Yedikule ve Altın Kapı, İstanbul) yazılıdır.  Kartpostalın bölünmüş arka yüzü bulunur. Alt kısımda, editörün adı Max Fruchtermann olarak belirtilmiştir. Fotoğrafçı (Phot.) olarak Sébah&Joaillier’nin adı geçmektedir.