NEFES EGZERSİZLERİNİN ÖNEMİ

Ece Öz

Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi,
Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi.
Kanuni Sultan Süleyman
Kanuni Sultan Süleyman bu sözleriyle aldığımız tek bir sağlıklı nefesin önemini en güzel şekliyle anlatmıştır. Sağlıklı olmamız konusunda doğru nefes almamızın önemi büyüktür. Nefes ile ilgili çalışmaların ve nefes terapisinin bilinen tarihi 3000 yıl öncesine dayanır. Günümüzde ise özellikle Covid-19 pandemisi sonrası aldığımız nefeslerin kıymeti konusunda farkındalığımız artmış bulunmaktadır.
Bilimsel açıdan ele aldığımızda insan biyopsikososyal bir varlıktır ve biyolojik varoluşunun, psikolojik ve sosyolojik durumunun temelinde nefes vardır. Nefes alıp veriyor olmak doğduğumuz anda havanın akciğerlerimize dolması ile başlar. Ölene dek de bize eşlik eder. Nefesimiz otonom (istemsiz çalışan) sinir sistemimizin bir parçasıdır. Normalde kalbimizin atıyor olması gibi, gözümüzü kapatıp açmamız gibi, kanımızın damarımızda dolaşması gibi nefesimizi de otomatik olarak alıp veririz. Bununla birlikte, nefesimiz kontrol edebildiğimiz “tek” yaşamsal sinir sistemi fonksiyonudur. Doğru bir şekilde nefes alıp verdiğimiz takdirde organlarımıza, dokularımıza yeteri kadar oksijen göndererek birçok açıdan fayda sağlarız. Kısaca bahsedecek olursam; yaşamımızı devam ettirmek adına vücudumuzda ATP (Adenozintrifosfat) adı verilen enerji üretilir ve bu enerjinin %68’ini günlük olarak 4 organımız zaten harcar. Bunlar kalp, beyin, karaciğer ve böbrektir. Doğru solunum yaptığımız takdirde nefesimiz %3-7 arası enerji gerektirir. Ancak doğru solunum yapmadığımız durumlarda enerjimizin %30’a varacak kadar büyük bir miktarını sadece nefes alırken harcamış oluruz. Böylelikle vücudumuzdaki diğer birçok işleve yeteri kadar enerji kalmamış olur. Ancak olması gerektiği gibi nefes alıp verirsek, daha dinç ve sağlıklı oluruz. Stresimizi yönetebiliriz. Daha rahat uyku uyur, daha rahat hareket ederiz. Dayanıklılığımız artar, daha pozitif hissederiz. Daha hızlı iyileşiriz.
Nefesimiz enerji tasarrufu sağlayabilmemiz açısından en masrafsız, en ulaşılabilir yardımcımızdır. Bir diğer açıdan ele aldığımızda, örneğin; geçmişteki üzüldüğümüz, canımızı sıkan zamanlar ile ilgili düşüncelere dalmış olalım. Bu negatif düşünceler bizi içine çektikçe çekecektir. İhtimaller üzerinde düşüne düşüne kendimizi daha hâlsiz ve mutsuz hissetmeye başlarız. Ya da tam tersi gelecekle ilgili kaygılara, vesveselere kapılırsak bu da gereksiz yere enerjimizi tüketmemize neden olacaktır. Ancak nefesimiz için geçmiş ya da gelecek söz konusu değildir. Nefes tamamen “anda kalma” aracıdır. Çünkü ‘şimdi’nin nefesini ne yarın alabiliriz ne de dün almış olabiliriz. O yüzden geçmiş ya da gelecek ile duygulara kapıldığımızda bir kenara çekilip, sadece nefes alıp verişimize odaklanarak “an”da kalıp enerji tasarrufu sağlamış oluruz. Nefese odaklanarak daha iyi hissederiz. Günlük hayatta bir negatiflik yaşamamızın hemen peşine derin bir nefes alma ihtiyacımız, şimdiye dönme ve duygumuzu toparlama isteğimizdendir.
Peki doğru nefesi nasıl alacağız?
Doğru nefes almanın ilk kuralı burnumuzdan nefes alıp vermektir. Ağzımızı solunuma karıştırmamalıyız, çünkü ağız bir solunum sistemi organı değil sindirim sistemi organıdır. Burun nefesi yaptığımızda havanın ısısını vücut ısımıza getirmiş, havayı filtrelemiş, zararlı bakteri ve virüslerden korunmak için vücudumuzda Nitrik oksit salımını uyarmış oluruz. Bununla beraber diyaframımızın yanal hareketlerine odaklanmamız önemlidir. Yani karnımız sadece öne değil yanlara doğru da hareket etmelidir.
Bir egzersiz çeşidinden bahsedecek olursak, Dr. Ömer Önder hocamızın “su gibi ihtiyacımız olan nefes tekniği” dediği 365 nefesini her gün yapmanız faydanıza olacaktır. Bunun açıklaması; günde 3 defa, 5’er dakika, dakikada 6 nefes alıp veriyor olmaya odaklanmaktır. Dengeye gelmenizi, anda kalmanızı, bağışıklığınızı güçlendirmenizi, stresi yenmenizi ve daha bir sürü faydayı sağlayacak olan bu nefes egzersizini 365 gün boyunca yapmanızı öneririm.
Nefes alıyorsak hayatımız devam ediyor demektir. Doğru nefes ile hem şimdiyi olması gerektiği gibi yaşayalım hem de sağlığımıza yatırım yapalım. Hekimler tarafından da nefes teknikleri tamamlayıcı tıp kategorisinde görülmekte ve tavsiye edilmektedir. Nefesimizi doğru bir şekilde almaya odaklanıp, kendimizin en iyi haline ulaşalım.
Bir nefes sıhhatiniz daim olsun…