Neden Bir İnsan Elon Musk Coin Almak İster?

KRİPTO PARA DÜNYASINDA NELER OLUYOR?

NEDEN BİR İNSAN “ELON MUSK COIN” ALMAK İSTER?

SAİD ERCAN

Teknoloji Yazarı

BLOCKCHAİN

Bir çeşit veri saklama şekli olan Blockchain (Blockzinciri), çevrim içi ortamda her türlü bilgiyi ve veriyi izleyebildiğimiz dijital bir defteri ifade etmektedir. Oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olan blokzinciri; sanat, spor, sağlık, finans, savunma gibi birçok mecrada geleceğin teknolojisi olarak nitelendirilmektedir.

Her türlü iş alanındaki somut (nakit para, ev, araba) veya soyut (telif hakkı, fikri mülkiyet) varlıklar blokzinciri teknolojisi ile kolayca takip edilir, birçok yedekleme ile veri silinmesinin önüne geçilir ve varlıkların üzerinde değişiklik yapılmasına izin verilmez. Bir işlemin hata verdiği anlaşıldığında ise hatayı tersine çevirmek için yeni bir işlem eklenir ve her iki işlem de görünür olur.

Blokzincirlerin her biri, barındırdığı veriyi “blok” ismindeki üzerinde oynamaya, değişime veya hacklenmeye imkan tanımayan gruplara bölmektedir. Kapasitesi dolan blokların kayıt altına alınabilmeleri için kodlama işlemiyle bir sonraki bloğa bağlanmaları sağlanır ve bu şekilde blokzinciri meydana gelir. Blokzincirine dahil olanlar ise zincirin bir düğümü olarak görülür. Her bir zincirde yüz binlerce düğüm yer alabilmektedir. En popüler blockzinciri ağları ise Bitcoin ve Etherium gibi kripto paralardır.

Blokzinciri teknolojisinin en önemli özellikleri ağda yer alan dijital verilerin kopyalarının yüz binlerce düğümde saklanmasını sağlayan yapısı, bilgilerin üzerinde değişiklik yapılmasını engelleyen kodlaması ve ağ üzerinde yapılacak tüm güncellemelerin görünür olması şeklinde sıralanabilir. Bu özellikleriyle blokzinciri, herhangi bir otorite olmaksızın dağınık bir veri tabanında yetkilendirme, sahiplendirme ve kimliklendirme gibi günümüz düzeninde “noter” varlığını mecbur kılan işlemleri gerçekleştirmektedir.

BLOCKZİNCİRİNİN AVANTAJLARI

Blokzinciri ile veriler dağınık olarak birden fazla cihazda tutulur ve dışarıdan gelecek olası saldırı durumunda verinin ortadan kaldırılması gibi bir durum asla yaşanmaz. Bilgisayar klasörlerimizde veya yazılı bir belgede sakladığımızda yaşadığımız kaybolma, silinme, hacklenme gibi durumlar, block zincirindeki yüz binlerce yedekleme sayesinde kesin olarak ortadan kaldırılır ve kusursuz bir veri güvenliği sağlanır. Aynı zamanda sayısal bir formüle sahip olan sistem, otomatik bir çalışma düzenine sahiptir. Dolayısıyla hata ihtimali bulunmaz.

Blokzinciri teknolojisinin günümüzde tercih sebebi olmasını sağlayan etkenlerden biri de sistemin herhangi bir otoriteye bağlı olmadan güvenli, ucuz ve pratik şekilde işlem yapmaya elverişli olmasıdır. Ayrıca zincirler üzerinde yapılan tüm işlemler kontrol edilebilir, böylece dolandırıcılık, kötüye kullanım gibi durumların önüne geçilir.

ÜRÜNLERİN DİJİTAL YANSIMASI: NFT

Blokzinciri ile hayatımıza girmiş olan bir diğer veri birimi de NFT(Jeton/ non fungible token) olmuştur. Benzersiz bir dijital ögeyi temsil eden bu yeni veri birimini, insanların milyon dolarlar ödeyerek satın aldığı NFT’leri görünce daha da merak etmeye başladık.

Dünyadaki madenler arasında en nadir bulunanlardan biri olan altın, küresel ekonomik düzenin de en kıymetli metalarından biri olarak yüzyıllardır hayatımızda “değerli” unvanını korumaktadır. Onu değerli yapan ise hiç kuşkusuz “nadir” bulunuyor olmasıdır. Sanat dünyasında da aynı şekilde bir eserin biricik olması, sanatseverler için söz konusu ürüne sahip olma iştahını artırmakta ve ürünü daha kıymetli kılmaktadır. Aslında az olanı değerli yapan şeyin, az olana sahip olma hissi olduğunu da söyleyebiliriz.

Yeni dönemin trend veri birimi NFT yani “Değiştirilemez Tokenler” fiziksel dünyadaki koleksiyon ürünlerinin dijital alandaki yansımalarıdır. Aklımıza gelebilecek yüzük, kitap vb. her türlü eşyanın dijital dünyada bir “değiştirilemez tokeni” olabilir. Ancak söz konusu tokenler, kripto para birimleri gibi takas edilemezler çünkü tüm değiştirilemez tokenler, dijital para birimlerinin tersine birbirinden farklıdır. Bu tokenler kolayca birbirlerinden ayırt edilebilmeleri ve doğrulanabilmeleri için özel şekilde üretilir.

Çoğunlukla Ethereum altyapısında üretilen bu dijital ürünler, ERC-721 ve ERC-1155 belirteçlerinin standartlarına göre oluşturulur. Ethereum altyapısının yanı sıra Eos, Neo ve Tron geliştiricileri de NFT oluşumunu teşvik etmek için kendi belirteç standartlarını kullanıcılara sundular.

MİLYON DOLARLIK .PNG DOSYALARI

NFT’ler bugün çoğunlukla dijital sanat ürünlerinin alışverişinde kullanılıyor. Örneğin resim, GIF, tweet, sanal ticaret kartları, fiziksel nesnelerin görüntüleri, sanal emlak ve daha fazlası birçok ürün için kullanılmaktadırlar.

Son dönemin en dikkat çekici NFT alımlarından biri Twitter’ın kurucu ortağı Jack Dorsey’in bir tweet’ini 2.5 milyon dolara satmasıydı. Asıl ses getiren NFT satımı ise ABD’li ünlü sanatçı Beeple’nin 2007 yılından bu yana ürettiği eserleri kapsayan dijital çizimini, NFT olarak açık artırmada 69,3 milyon dolara satarak bir rekora imza atması oldu. Artık bir PNG dosyasına yüzlerce ev, araba parası verip bilgisayar klasöründe saklayacak insanlarla aynı dünyada yaşıyoruz.

Bugün bu görsele istersek biz de ulaşabilir hatta yazıcıdan çıktısını alıp duvarımıza asabiliriz diye düşünüyor olabilirsiniz, fakat bu ürüne değer katan şey, NFT olarak sadece satın alanın elinde olmasıdır.  Bu durumu şöyle düşünürsek belki daha doğru anlamlandırabiliriz; Pablo Picasso’nun İspanyol iç savaşı döneminde çizmiş olduğu Guernica tablosunun kopyalarına her birimiz kolayca ulaşabilir, odamıza asabiliriz. Bahsettiğimiz lükse her birimiz ulaşabiliyorken birilerinin bu tablonun aslına milyonlarca dolar ödemeye hazır olduğunu da biliyoruz. İşte bir eserin aslına sahip olma hazzı, insanları artık dijital dünyada NFT’li JPG, GiF dosyalarına milyon dolarlar harcayacak duruma getiriyor.

Peki 69.3 milyon dolar vererek bir JPG dosyası satın alan kişinin zararda olduğunu iddia edebilir miyiz? An itibarıyla evet, böyle bir iddiada bulunabiliriz, fakat 2 sene sonra bu kişinin aynı eseri 269 milyon dolara sattığını duyarsak da şaşırmamalıyız.

Yakın zamanda birçok sanatçının albümlerini NFT şeklinde satacaklarını biliyoruz. Ünlü yıldızların sadece 10 albüm çıkarıp, milyon dolarlık maliyetlerle bunları sanatseverlere satacağını göreceğiz. Sanatın topluma açık yönünün zarar göreceği eleştirileri arasında Kings Of Leon isimli bir müzik grubu, yeni albümlerinin NFT satışlarından 2 milyon dolar elde etti. Sektörel açıdan NFT ürün alanının her geçen gün genişlemesiyle, ikinci el NFT sitelerinin de hayatımıza gireceğini söyleyebiliriz.

ÜNLÜLERİ KRİPTO PARAYA DÖNÜŞTÜREN SOSYAL AĞ: BITCLOUT

BitClout’a dijital bir hisse senedi piyasası denilebilir. BitClout, gerçek para kullanarak insanlar ve gönderileri üzerinde spekülasyon yapmanıza izin veren, blokchain tabanlı yeni bir sosyal ağ türüdür. Bitcoin’e benzer bir mimariye sahip olan BitClout, farklı olarak daha karmaşık olan profilleri, gönderileri, takipleri, takipçileri ve daha fazlasını destekleyebilir. Bitcoin gibi BitClout da tamamen açık kaynaklı bir projedir ve arkasında hiçbir şirket yoktur.

Herkesin kendi adına bir coin’inin olduğu ve diğer insanların da bu coin’leri Bitcoin ile satın alarak başkasının hissesine sahip oldukları bir platform; yani aslında şahısların şirkete dönüştüğü ve yatırım yapılabildiği bir alan ve aynı zamanda meşhurluk ve ekonomik geçerlilik parametresinin dijitalde işlediği ve yeni hisse senedi kahramanlarını doğuran, ekonomik sonuçları olan yeni bir dijital oyun. Burada da yine sosyal medyada kripto para manipülasyonları ile şirketi Tesla’nın değerinden daha fazla para kazanan Elon Musk başı çekiyor.

Neden bir insan Elon Musk coin almak ister? Gelecekte daha meşhur ya da başarılı olacağına inanırsanız ona yatırım yapmak istemez misiniz? NFT’de de olan, her alışverişte, eserin sahibine ayrılan küçük miktardaki ücret gibi, BitClout içerik yaratıcıları da satılan kendi coin’lerinin %10’una sahip olabiliyor. İlk açıldığında davetiye yöntemiyle üye kabul eden BitClout’a, son güncellemeyle artık davetiyesiz üye olmak mümkün.

YATIRIMCISI BİLİNMİYOR

BitClout’un arkasında kimin olduğu henüz bilinmiyor. Bu Silikon Vadisi girişimi, yapılan yatırımdan anlaşıldığı üzere sağlam bir ekip tarafından finanse ediliyor. İlginç bir büyüme stratejisi uygulayan ekip, Twitter’da en popüler 15 bin hesabı direkt BitClout üzerinde de oluşturdu. Bu hesapların her birinin platformda kendine ait coin’leri de bulunuyor. Üye olduktan sonra hesabınızı doğrulamak için BitClout hesabınızın kodunu Twitter hesabınızdan paylaşmanız yeterli. Türkiye’de henüz bu sosyal ağ bir çılgınlığa dönmemiş olsa da, bazı popüler medya yüzleri ve girişimciler sayesinde kısa sürede büyük bir kesime ulaşacağını öngörmek zor değil. 

NEDİR BU CLUBHOUSE?

Clubhouse, “sosyal medya siteleri ve uygulamaları artık bitti, yeni sosyal ağın tutması zor…” denilen bir zamanda birden dünya gündemine girdi. Sadece davetiye ile katılım olması, sadece İOS 13 ve üzeri yazılım kullananlara açık olması cazibeyi arttırdı. Davetiye yöntemi ilgi çekerken, davetiye arayanlar çoğaldı, hatta davetiye satanlar bile olduğunu duymaya başladık…

Clubhouse sosyal ağında sadece sesle iletişim kurulabiliyor. Ağ içinde fotoğraf, video ve text tabanlı paylaşım bulunmuyor; odalar bazında ilerleyen paylaşımlarda bir oda açılıyor ve bu odada sesli konuşmalar başlıyor. Kullanıcıların ilk kaydolduğunda 2 davetiye hakkı var. Oda açmak ve uygulamayı kullanma süresi, bu hakkın artmasını sağlıyor. Kimin kimi davet ettiği de rahatlıkla görülebiliyor; bu haliyle network yönetimi konusunda da takipçilere fikir veriyor.

Özellikle Elon Musk’ın canlı oturumlara katılması, herkesin rahat bir şekilde kendisini dinlemesi ve soru sorabilmesi çok ilgi çekti. Türkiye’de daha çok girişim ekosistemindeki influencer’ların ilgi gösterdiği platform, Cüneyt Özdemir’in katılımıyla gazeteci ve medyacı kullanıcıların da dikkatini çekti. Siyasi parti liderleri ve siyasetçilerin oturumlara katılmasıyla kısa sürede siyasi paylaşımların da arttığı görüldü.

NEDEN BU KADAR SEVİLDİ?

Clubhouse ses tabanlı olduğu için insanlar samimi olduğunu düşündü. Elon Musk’ın “twitter’a ara verdim artık clubhouse’dayım” açıklaması da cabası oldu. Henüz markaların, kurumların bulunmaması, telefonla kayıt zorunluluğu olduğu için fake (sahte) hesap olmaması; dolayısıyla gerçek kişilerin bulunması, kısa sürede sevilmesini sağladı. Ses kaydı alınamaması, canlı konferans dışında paylaşımın olmaması ve dünyaca ünlü girişimcilerin ve celebrity’lerin (ünlüler) uygulamada aktif olması da ilgili arttırdı.

Uygulama uzun vadede tutar mı? Platform son yaptığı açıklamada oda açanlara ücret ödeyeceğini duyurdu. Bu da daha çok oda ve daha çok muhabbet demek.  Uygulamanın Android kullanıcılara açıldığında patlama yaşanacağını, uzun vadede ise podcast mantığıyla eşleştiği için kalıcı bir popülaritesinin olacağını düşünüyorum.