BU SEMT YADİGARLARINA KUCAK AÇIYOR

BU SEMT YADİG RLARINA KUCAK AÇIYOR
Latife Beyza Turgut
Hollywood’un gözde ve bir o kadar da başarılı isimlerinden Jack Nicholson’ın başrolünü canlandırdığı Schmidt Hakkında (About Schmidt) filmini hatırlar mısınız? Çalıştığı sigorta şirketine ömrünü adayan bir adamın, iş hayatının son gününde, mesai saatinin son beş dakikasının geçmesini beklediği sahne ile açılır film. Ardından 66 yaşındaki Warren Schmidt’in emeklilik macerasını anlatır. Schmidt, hayatı boyunca çalışmış, evinin ve kızının maddi anlamda tüm sorumluluğunu tek başına yüklenmiş ancak hayatı boyunca kendine başka bir rol edinmeyi becerememiş bir adamdır. “Emeklilik” onun için yepyeni bir dönemin başlangıcı olur. Hayatının son demlerini yaşayan bu adamın iş dışında gidebileceği bir yer yoktur. Elbette senaryo gereği Schmidt, emekliliğe alışmak yerine önce geçmişini sonra geleceğini keşfe çıkacağı bir maceraya atılacaktır. Peki, gerçek hayatta emekliliğe nasıl alışılır?
YADİGAR KAHVE’DE BULUŞALIM
Fatih Belediyesi tarafından Fındıkzade Çukurbostan Yaşam Merkezi içerisinde açılan Yadigar Kahvesi, semtin 65 yaş üzeri sakinlerine yepyeni bir ortam kazandırıyor. Kelimenin tam anlamıyla “yadigâr”larımıza kucak açan bu kahve, 65 yaş üzeri misafirlerin rahatlıkla sosyalleşip, eğlenebileceği bir mekân olarak hazırlanmış. Haftanın altı günü 11.00’den 19.00’a Fatihlileri ağırlıyor. Misafirlerin haftada iki gün ve dörder saat ağırlanabileceği Yadigar Kahvesi’nde kitap okuma, müzik, gezi, oyun ve el işi kulübü gibi kulüplerin yanı sıra terraium atölyesi, FitFatih egzersizleri gibi etkinlikler de bulunuyor.
YENİ MEK NLAR ARADIM
Yirmi yedi yıl boyunca ilkokul öğretmenliği yapan Şadiye Tekingündüz, meslek hayatı boyunca insanlarla iç içe olmaya, onlarla konuşmaya, onları dinlemeye çok alışmış. Bu sosyallik emekli olduktan sonra onu hayli zorlanmış. Kendine yeni mekânlar, yeni meşgaleler aramaya koyulmuş. “Emekli olduktan sonra evde oturmak beni öldürüyordu” diyor Tekingündüz. Emekliliğinin ilk zamanlarında girdiği bunalımı anlatıyor. Kendisi gibi öğretmen olan eşi ile birlikte karar vermişler emekli olmaya. İlk baharını beraber geçirdikleri ömürlerinin ikinci baharında da birlikte yürüyecekler iken eşini ebediyete uğurlamış. Eşinin arkasından biraz sitemle, “Asil şimdi lazımdık birbirimize” diyor. Şehrin keşmekeşi arasında adeta bir kaçış merkezi olarak gördüğü Çukurbostan Yaşam Merkezi’ne sık sık yürüyüşe gelen Tekingündüz, özellikle yazları burada vakit geçirmekten çok hoşlanıyormuş. Ardından Yadigar Kahvesi’nin açılması burada geçirdiği vakitleri daha da güzelleştirmiş. Böylesi kalabalık bir semtte, böyle bir park imkânı tanınmasını çok güzel olduğunu söylüyor.
Gidenin yerini tutmaz elbet ama Tekingündüz’ün pek yalnız kaldığı söylenemez. Konu komşusu, meslekten arkadaşları derken bu listeye bir de Yadigar Kahvesi’nde edindiği dostluklar eklenmiş. Burada tanıştığı arkadaşları ile samimi bir ortam kurmuşlar. Birbirlerine numaralarını vermişler ve gelmedikleri günlerde “Gelmedin, hasta mısın?” diyerek aralarında hal hatır sormaya başlamışlar. Tekingündüz, “Sosyal bir kişiliğe sahip olduğum için hiç insan seçmem. İnsan insanı çekiyor. Beraber nasıl vakit geçiriyoruz anlamıyorum” ifadesinde bulunuyor. Haftanın iki günü hiçbir araç kullanmasına gerek kalmadan, yürüyüş yaparak Yadigar Kahvesi’ne, buradaki arkadaşları ile görüşmeye geliyor. “Gençler kendilerine illa bir yerler buluyorlar. Ben bizi düşündükleri için teşekkür ederim. Belli bir yaştan sonra açıkçası yorgunuz… Burada sadece hoş sohbet bile ruhumuza iyi geliyor. Henüz satranç oynamaya, kitap okumaya hiç fırsatımız olmadı” diyor ve gülerek ekliyor: “Biz kadınları bilirsin, birleşince sohbet etmek her şeyden daha keyifli geliyor.”
KAHVEHANEYE ADIMIMI ATMADIM
Emekli mali müşavir olan Mehmet Usta, grand tuvalet bir beyefendi. Çukurbostan Yaşam Merkezi’nin de açıldığı günden beri müdavimi. Yaşına göre yarıştığı kategoride ödüller alan bir maratoncu olan Usta, emekli olduktan sonra antremanlarını burada yapmaya başlamış. Üzerine bir de Yadigar Kahvesi açılınca soluklanmaya buraya gelir olmuş. 77. yaşına basmak üzere olan Usta, hayatı boyunca kahvehaneye adımını dahi atmamış. Ne sigaradan ne de kokusundan haz etmiyor. Dolayısıyla kahvehane muhabbetinden de hoşlanmıyor. Yadigar Kahvesi’nin ise ona neler kattığını şu sözlerle anlatıyor: “Burada bambaşka bir atmosfer var. Haftada iki gün geliyorum ve her gelişimde yeni şeyler öğreniyorum. Nasıl gelmeyeyim? Keşke her gün gelebilsek.”

Yadigar Kahvesi haftanın altı günü altı farklı gruba hizmet verse de Usta, gelen talebin çok daha fazla olduğunu söylüyor. En büyük arzularından biri havaların ısınması ve kahvenin biraz daha dışarıya doğru genişlemesi. Böylelikle daha çok kişinin bu atmosferden faydalanabileceğini düşünüyor. Burada, nezih bir ortamda yeni insanlarla tanışmanın büyük bir şans olduğunu ifade ediyor. “Gerçekten böyle bir ortamı nasıl akıl ettiler? Hayranlıkla izliyorum” diyor ve ekliyor: “Çünkü biz yaşlılar için sigara içilmeyen bir ortamda, aynı yaş kategorisinde insanların bir araya gelmesi, sohbet etmesi büyük bir nimet… Hepsinin bir arada bulunmasından ziyadesiyle memnunum. Sigara yok, temiz hava ve müzik var. Daha ne olsun?”

BURADA KONUŞULANLAR BİR ŞEYLER ÖĞRETİYOR
Doğma büyüme Fatihli Timur Yavuz, kendini “Bu bölgenin insanıyım” diyerek tanımlıyor. Pertevniyal Lisesi mezunu, gençliğinde hem havalimanında çalışmış hem de İngilizce öğretmenliği yapmış. Şimdilerde “emekli” sıfatını kendine uygun görse de maceracı ruhunu gözlerinden okuyabiliyorsunuz. Tarihi ve gizemi seven her Fatihli gibi İstanbul’un tarihi tünelleri, mahzenlerine büyük bir ilgi besliyor. “İstanbul’un tarihi tünellerinden bir kısmını biliyorum, hepsini bilmem mümkün değil. Bu tüneller bile başlı başına bir turist cazibesidir” diyor. Tarihi yarımadayı çevreleyen surlar ve çevresindeki tenha meskenler için yapılan çalışmaları çok beğendiğini ve takdir ettiğini söylüyor. Onun için yaşadığı semtin yeniden canladırılması, surdibinin arındırılması ve turizme kazandırılması çok önemli. “Çünkü böyle şehirler dünyada nadirdir… Bir Roma vardır, bir Atina vardır… İstanbul tarihsel açıdan onlardan daha da önemli bir yerde benim için” diyerek anlatıyor.

Mehmet Usta gibi Timur Yavuz da kahvehane muhabbetlerinin insanlara bir şey katmadığından dem vuruyor. Onun için önemli olan aralarında geçen sohbetin daha önce duymadığı bir bilgi kazandırması. “Burada bazı arkadaşlar bir şeyler anlatıyor, ‘enformatik’ yani bilgi veriyor. Ama siz kahve sohbetinde bilgi alamazsınız. Ne konuşuluyorsa beş dakika sonra unutursunuz. Ama burada konuştuklarımız aklımızda kalıyor” diyor.

EMEKLİYE AYRILMAK BİR ÖDÜL
Yadigar Kahvesi’nin sakinleri yalnızca Fatih doğumlular değil elbette. 30 yıl boyunca Ziraat Bankası şube müdürlüğü ve genel müdür danışmanlığı yapan Hilal Akbaş, Nişantaşı doğumlu bir İstanbul hanımefendisi. Ailesi Nişantaşı’ndaki ahşap konağını bir yangında kaybedince Fatih’e taşınmışlar. Kendisi de 60 yılı aşkındır burada ikamet ediyor. Akbaş, emekliliğe uyum sürecini keyifle geçirenlerden. “Devlete ve topluma hizmet ettim, emekli oldum. Bilinçli olarak kendimi bu sürece hazırladım” diyor. Oysa henüz 16 yaşında iken yaşını büyüterek devlet memurluğuna başlamış ve mesleğinde 30 yılını tamamlamış. Bu süreçte bir de kızını büyütmüş. Böylesine tempolu bir hayattan sonra “emekli”ye ayrılmayı kendine bir ödül olarak görüyor.
Meslek hayatı boyunca daima insanlarla diyalog içerisinde olduğu için, hümanist bir yapısı olduğunu, insanlarla, çocuklarla iletişim içerisinde olmayı özlediğini söylüyor, “Etiketlerle ilgilenmem. Önemli olan yaradandan ötürü yaratılanı sevmek. Ama burası daha temiz ve samimi bir ortam” diyor. Okumayı çok seven Akbaş, 60 yaşına kadar kendisine 5 bin kitap okuma hedefi koymuş. Emeklilikle beraber bu hedefe de ulaşmanın mutluluğunu yaşıyor. Hedefine ulaşmış olması kitaplarla arasına mesafe koymamış. “Şimdi yine okuyorum. Bilgiye aç bir insanım, öğreniyorum paylaşıyorum” diyen Akbaş, “Burada da okuyorum ama daha nadir. Büyüklerimiz olursa daha çok günlük sohbetle geçiyor. Ben sessiz ve özel bir ortamda kitap okumayı severim. Kitap okurken sessizlik iyidir” ifadesinde bulunuyor.