Suriçi Fatih’in Gezi Haritaları

Şule Erdem Altun

Her insanın yaşadığı, uğradığı, seyahat ettiği, kentin bir parçasıyla mutlaka ilişkisi bulunur ve kişinin hafızası o kente ait imgeler, anılarla doludur. Şehre dair hafızada kalan imgeler ise tüm duyuların devreye girmesiyle oluşan parçaların birleşimiyle oluşur. Şehir sadece farklı kültür, sınıf ve karakteristik özelliğe sahip birçok insan tarafından algılanan bir nesne değil; aynı zamanda detayda birçok insanın çeşitli sebeplerle değiştirip dönüştürdüğü bir yapı, üründür.
İmgesi ne kadar sıradan olursa olsun, bir şehre bakmak, o şehri izlemek, okuyabilmek herhangi bir insana keyif verebilir. Şehirde her zaman gözün gördüğü ya da kulağın duyduğundan daha fazlası; keşfedilmeyi bekleyen yeni mekânlar vardır.Hiçbir şey ise bir başına tecrübe edilmez, o şey daima çevresi ve onu oluşturan olaylar silsilesi ile ilişki hâlindedir (Lynch, 1960, s. 1-3)
Şehirdeki yeni mekânları keşfetmek ya da bilinen bir mekâna hızlı bir şekilde ulaşabilmek içinse yine o şehri oluşturan öğelerden yardım alırız. Toplu taşıma tabelaları, sokak isimleri, yön işaretleri, haritalar… Şehri daha iyi okuyabilmek adına yardım aldığımız bu öğeler kentsel yaşamın olmazsa olmaz parçalarıdır. Sokaklarda yürürken şehre ait bu yardımcı öğelerin hiçbirinin olmadığını hayal edebiliyor musunuz?

Günümüzde şehirlerde tamamen kaybolmak ise neredeyse zor gerçekleşen bir eylemdir. Yol bulma sürecinde hafızada beliren stratejik bağlantı, kişinin duyularıyla elde etmiş olduğu zihinsel görüntüler, imgeler ile sağlanır. Kişinin zihnindeki hedefe ulaşması ise pratik ve duygusal olarak önemlidir. Şehirdeki işaret öğelerinin yardımı ile kişi, bir mekânı diğer mekândan ayırt ederek gezinmekte; hâlihazırda bulunduğu konumu hızlı bir şekilde öğrenip, ulaşmak istediği yere hızlı bir şekilde erişmektedir. Hele bir de şehrin tarihi dokusunda geziniyorsanız ve keşfedilmeyi bekleyen yüzlerce mekân varsa, sokaklarda bulunan yardımcı kentsel öğelerin önemi tartışılmaz bir hâl alır.

HAYATIMIZI KOLAYLAŞTIRAN GEZİ HARİTALARI
Sokaklarda ansızın karşımıza çıkan haritalar çeşitli faydalar sağlar. Bu öğeler kullanıcı için oldukça önemlidir, Çünkü:
Duygusal bir varlık olan insan doğru noktada olduğunu gördükten sonra kendini güvende hisseder.
Kişi, detaylı bir içeriğe sahip haritalar aracılığıyla kolaylıkla zaman-mesafe planlaması yapabilir.
Kişinin önemli kentsel odak noktaları arasında yöneliş kararı almasına yardımcı olur.
Kişi gezindiği kent parçasını, bu haritalar aracılığıyla daha iyi okuyabilir.
İyi düşünülerek oluşturulmuş zengin içeriğe sahip haritalar, yerli ve yabancı ziyaretçileri şehrin sokaklarında dolaşmaya teşvik eder. Bu ise birçok fayda sağlar.
Özellikle tarihi bir şehre ait oluşturulmuş gezi haritaları, ziyaretçilerin daha az bilinen özgün mekânlar keşfetmelerine olanak sağlar ve onlar için fırsat oluşturur.

SURİÇİ FATİH İÇİN NEDEN VE NASIL BİR GEZİ HARİTASI HAZIRLANDI?
Sınırları içerisinde farklı kültürleri, inanışları, toplumları ve bu toplumlara ait eserleri barındıran Fatih ilçesi, önemli bir turizm destinasyonudur. 1985 tarihinde UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilmesi ile ilçe yerli ve yabancı ziyaretçiler için önemli çekim merkezi hâline geldi. Fatih Belediyesi de bu doğrultuda, birçok eski eseri içine alan bölgeleri ziyaretçilere tanıtmak ve bilgi vermek amacıyla gezi haritaları oluşturmaya başladı. Oluşturulan bu haritalarda, somut kültürel miras değerlerini ziyaretçilerin rahatlıkla okuyup anlayabileceği şekilde simgesel gösterimlerle ifade ederek Türkçe ve İngilizce kısa bilgilere yer verilmiş durumda. Birçok güncel çevrimiçi kaynaklardan yararlanarak oluşturulan ve önemli dağılma-toplanma noktalarına yerleştirilen gezi haritalarına aynı zamanda karekod da eklenmiş. Kültürel zenginliğinden dolayı her harita için ayrı ayrı oluşturulan bu karekodlar ile kullanıcı; fiziki haritada gördüğü, mutlaka ziyaret edilmesi gereken önemli noktalar için dijital ortamda Google haritalar aracılığıyla kendi rotasını kendisi oluşturabiliyor. Aynı zamanda kullanıcı harita üzerinde, yürüyerek 5 dakikada, 10 dakikada ve 30 dakikada ulaşabileceği önemli noktalar ile yakında bulunan raylı sistemlere olan uzaklığını aynı anda görüp kolaylıkla zaman-mesafe planlaması yapabiliyor.
Suriçi’ne kazandırılan bu kentsel öğeler aracılığıyla, ziyaretçiler ve Fatih arasında ilişki kurmayı, ziyaretçilerin hafızasında Fatih’e yönelik birçok yeni imge ve anı oluşturmaları hedeflenmiş. En nihayetinde niyet, adım başı tarih kokan, zengin kültürel birikime sahip Suriçi’nde unutulmuş ve keşfedilmeyi bekleyen birçok mekânın kapılarını gezi haritaları sayesinde aralamış olmak!
Kaynakça
Lynch, K. (1960). The Image Of The City. London: The M.I.T. Press.