SANAYİ 4.0 BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN MİLLİ TEKNOLOJİ HAMLESİNİN DETAYLARI

Dünya müthiş bir hızla dönerken bilim ve teknoloji, tarihin hiçbir döneminde görülmedik sıçramalarla dev aşamalar kaydetti. Artık dünya 4. sanayi devrimini konuşuyor. Almanya bu süreci “endüstri 4.0” olarak tanımlarken, Türkiye Millî Teknoloji Hamlesi olarak adlandırmayı tercih etti. İlk Sanayi Devrimi buharlı makinalarla gerçekleşti ve dünya tümden değişti. 2. Sanayi Devrimi elektrik, 3. Sanayi Devrimi elektronikle kendini gösterdi. Nihayet 4. sanayi devriminin silahları siber teknoloji ve yazılım. Dünya bambaşka bir geleceğe koşuyor. Bu değişimi kaçıran ülkeler muhtemelen tarih sahnesinden silinecek, çünkü 4. Sanayi Devrimi kendinden öncekilerden farklı olarak, Big Data (büyük veri) üzerinden ilerliyor ve çağımızın en büyük madeni veri (data) olduğu bilinen bir gerçek. Türkiye genç nüfusuyla dünyada teknolojiyi ve sosyal medyayı en etkin kullanan ilk 5 ülke arasında bulunuyor.

Geçmişte olduğu gibi bugünün dünyasında da ekonomik anlamda güçlü, kendi silahlarını üretebilen ülkelerin sözü geçiyor. İlerleyen süreçte, bilgi teknolojilerindeki gelişmeleri takip eden devler ön plana çıkacak. Para ve silah, yerini bilim ve teknolojideki gelişmelere bırakacak. Türkiye, kendi ihtiyaçlarını her alanda karşılayabilecek duruma geldiği günden itibaren, uluslararası arenada söz sahibi olmaya başladı. Millî Teknoloji Hamlesi, bu sürecin en önemli aşamalarından birini ifade ediyor. 18 Eylül 2019’da açıklanan Millî Teknoloji Strateji Belgesi, Türkiye’nin gelişmeci vizyoner tutumunu ilan eden bir manifesto niteliğinde.

“Yerli, Millî, Özgün” kavramları etrafında şekillenen Millî Teknoloji Hamlesi imalat sanayinin GSYİH oranını %21’e, sanayinin işçi başına ürettiği katma değeri %25’e, imalat sanayi ihracatını %34’e, imalat ihracatında yüksek teknoloji ürünlerinim payını %5.8’e, Ar-Ge harcamasını %1.8’e, Ar-Ge insan kaynağını 300 bin kişiye, araştırmacı sayısını 200 bin kişiye, profesyonel yazılım geliştirici sayısını 500 bine, teknoloji alanında melek yatırımcı miktarını yıllık 5 milyar TL’ye çıkarmayı hedefliyor. Bu doğrultuda ülkemiz dünyanın en çok Ar-Ge yapan 2.500 firması içinde 23 firma ile yer alacak; dünya çapında 23 akıllı ürün/hizmet üretecek; bir milyar doları aşan değerlemeye sahip 10 Turcorn şirketi sahaya sürerek sanayi ve teknoloji ile ilgili tüm işlerde tek noktadan hizmet sunabilecektir.

Millî Teknoloji Hamlesinin öncelikleri ise paydaş odaklılık, veriye dayalı hesap verilebilir hedefler, dünyayı takip eden politikalar, yeniliklere hızlıca uyum sağlama, beşerî sermayenin öne çıkarılarak bağımsız ve rekabetçi bir vizyonla hareket edilmesi olarak belirlendi. Böylelikle teknoloji alanında atılacak adımlar, paydaşların desteğiyle, dünyadaki gelişmeler yakından takip edilerek her türlü yeniliğe açık şekilde, bilimsel verilere dayalı olarak ilerleyecek.

Bunun için de Türkiye’nin araştırma ve geliştirme yetkinlik haritası çıkarılarak, teknoloji için öncelikli alanlar belirlenecek, peşi sıra stratejik malzemelerin geliştirilmesi sağlanacak. Çalışmaların kusursuz şekilde yürütülmesi için mükemmeliyet ve sertifikasyon merkezleri kurulacak. Yıkıcı teknolojilerde ise küresel girişimlere kapı aralanacak. Bununla birlikte fikrî mülkiyetin korunmasına özen gösterilecek.

Dijital dönüşüm ve sanayiyle ilgili olarak da öncelikle sanayinin dijital dönüşümü ve kurumsallaşması sağlanacak. Sanayi ve teknolojinin olmazsa olmazlarından Teknokent ve Organize Sanayi Bölgelerine önem verilecek. Sanayi hamlelerinin odağını teknolojik gelişmişlik belirleyecek. Kalkınma ajanslarının güçlendirilmesiyle istihdam ve markalaşma sağlanacak.

Girişimcilik, Millî Teknoloji Hamlesinin yapı taşlarından. Girişimciliğin artırılmasına yönelik Türkiye Girişim Ekosistemi Platformu kurulacak. Ayrıca Dijital Dönüşüm Ofisi, kamunun yazılım ve bilişim ürünü tedariğinde yerli tedarikçileri koruyacak çalışmalara imza atacak.

Ve beşeri sermaye… İnsan kaynağının yetiştirilmesi, her alanda olduğu gibi Millî Teknoloji Hamlesi için de hayati öneme sahip. Bu alanda ilerleme kaydetmek adına, kamu ihtiyacı öncelikli olmak üzere “dijital teknoloji uzmanı ve yöneticisi” yetiştirilecek.

AR-GE çalışan sayısının artırılmasına yönelik çabalara hız verilecek. Uluslararası Lider Araştırmacı Programı devam edecek ve TÜBİTAK Bilim İnsanı Destekleme Programı yaygınlaştırılacak. Yine Açık Kaynak Platformu İnisiyatifi, bu alana yönelik çalışmalar yapması doğrultusunda desteklenecek.

Millî Teknoloji Hamlesinin pratiğe aktarımı konunda altyapı oldukça mühim. Bunun için, Kamu Veri Havuzu oluşturulacak ve kamuoyunun kullanımına açılacak. TÜBİTAK içerisinde bir Yapay Zeka Enstitüsü kurulacak. Veri Merkezlerine büyümeleri ve çalışmalarını ilerletmeleri bağlamında destekler sunulacak. Ulusal Blok Zincir Altyapısı geliştirilecek ve sanayiye enerjiyle lojistik konularında yardımcı olunacak.

Aradan geçen iki buçuk yıllık zaman zarfında, stratejik belgede planlanan adımların önemli bir kısmı atıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’mızın konuya verdiği ehemmiyet, strateji belgesinde vurgulanan hedeflerin zamanında gerçekleştirilebileceğini gösteriyor. 2023, her alanda olduğu gibi Türkiye açısından bilim ve teknoloji alanında dönüm noktası olacak.

Millî Teknoloji Hamlesi kapsamında bazı projeler şöyle;

TÜRKİYE UZAY AJANSI

Türkiye kendi Uzay Ajansı olan sayılı ülkelerden arasında yer alıyor. Artık yarış uzayda, bu kapsamda TUA’nın hedefleri şöyle;

2023 yılında Ay’a sert iniş ve 2028 yılında yumuşak iniş yapmak
Uydu üretimini tek çatı altında toplamak
Bölgesel konumlama ve zamanlama sistemi kurmak
Uzaya bağımsız bir şekilde erişmek için uzay limanı kurmak
Bir Türk vatandaşını bilimsel misyon için uzaya göndermek
Uzay Havasına ilişkin bilimsel araştırmalar yapmak
Uzaydaki nesneleri yerden gözlemleme kabiliyetlerini arttırmak
Uzay sanayi ekosistemini geliştirmek
Toplumda uzay farkındalığı geliştirmek ve insan gücü yetiştirmek
Uzay Teknolojileri Geliştirme Bölgesi kurmak

BİLİŞİM VADİSİ

4 bin kişi istihdam ediliyor. Hedef, tüm etaplar tamamlandığında 20 bini Ar-Ge personeli olmak üzere toplamda 100 bin personel istihdam edilmesi.

Oyun, dünyada da büyük pazar. 150 milyar doların üzerinde bir pazardan bahsediyoruz. Dijital Animasyon ve Oyun Ekosistemi kuruldu. Digiage markasıyla 3 yılda 5 kamp organize edildi. Bu kamplara 10 binin üzerinde genç katıldı. 100’ün üzerinde girişimci stüdyo oluşturdu. İzmir Teknoloji Üssü 2022’de açıldı.

TÜRKİYE SİBER GÜVENLİK KÜMELENMESİ

Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesi Platformu Pazara Erişim, İnovasyon, Yeteneğe Erişim, Etkileşim ve Teknolojik Üstünlük olmak üzere 5 ana başlıkta faaliyetlerini yürütüyor.

YERLİ OTOMOBİL TOGG

Resmî kuruluşu 2018’de gerçekleşen ve kuruluşundan 18 ay sonra 3 boyutlu ilk modelini ve bir konsept aracını kamuoyuna tanıtan TOGG fabrikasının temeli 2020 yılında atıldı. Tesis, 2030 yılına kadar 5 farklı model üretecek.

Türkiye’nin Otomobili, 30 dakikanın altında hızlı şarj ile yüzde 80 doluluğa ulaşacak. Doğuştan elektrikli modüler platform ile 300+ ve 500+ kilometre menzil opsiyonlarına sahip olacak otomobil güncellemeleri uzaktan 4G/5G bağlantısıyla alabilecek.

Gelişmiş batarya yönetim ve aktif termal yönetim sistemlerinin sağladığı uzun ömürlü batarya paketine sahip olan otomobil, 200 beygir güç ile 7,6 saniye, 400 beygir güç ile de 4,8 saniye altında 0-100 km/s hızlanabilecek. Euro NCAP 5 yıldız seviyesine uyumlu, platforma entegre edilmiş batarya ile yüksek çarpışma dayanımı ve yüzde 30 daha fazla burulma direncine sahip olacak. Araç menziline % 20’ye kadar katkı sağlayan geri kazanımlı frenleme de tasarlanan otomobilin önemli özelliklerinden biri.