Dijital Dünyada Öğrencilere Eğitim Avantajları
Said Ercan
Öğrencilik ve öğrenme merakı veya başka bir değişle bilim aşkı bitmeyecek bir serüvendir. Bugün dijital imkânların dünyayı araştırmacı ruhlu öğrencilerin ayaklarına getirdiğini söyleyebiliriz. Bu platformlardan felsefe, din, teknoloji, fotoğraf sanatı, sanat tasarımı, bilgisayar bilimleri, bilişim teknolojileri, tarih, coğrafya, sağlık- tıp, programlama, sosyal bilimler, matematik gibi alanlarda online olarak eğitim alabilirsiniz. Hatta Harvard Üniversitesi gibi büyük üniversitelerden bile online eğitimlerle sertifika almak mümkün. Bizler de dijital dünyada ücretsiz erişim sağlanacak eğitim ve olanakları sizler için derledik. Gelin bu imkânlara birlikte bakalım:
BİLGE İŞ
ww.bilgeis.net
ODTÜ’den ücretsiz sertifika programları düzenleyen bir oluşum. Programlama dahil kişisel gelişim ve yazılım alanında önemli eğitimlere imkân veriyor ve sertifika da veriyor.
GLOBAL ENSTİTÜ
www.globalenstitu.com
Global Enstitü, ücretsiz interaktif eğitim programları düzenleyen sistem olarak tanımlanabilir. Katılımcılara uzaktan eğitim sonunda bu eğitimlere katıldığı için sertifika da veriyor.
ALISON
www.alison.com
Alison, Google, Cambridge ve Stanford gibi kurumlar tarafından desteklenen bir ücretsiz eğitim merkezi. Ülkemizde çok bilinmese de dünya eğitim ekosisteminde önemli bir yere sahiptir. Genel olarak şş yeri becerilerini öğretmek için İrlandalı bir çevrimiçi eğitim platformu olduğunu söyleyebiliriz. İrlandalı sosyal girişimci Mike Feerick tarafından 21 Nisan 2007’de Galway, İrlanda’da kurulmuştur.
HARVARD ÜNİVERSİTESİ
online-learning.harvard.edu
Dünyanın en ünlü üniversitesi Harvard bilime katkı yapmaya devam ediyor. “Online learning” ve www.edx.orgplatformu üzerinden ücretsiz sertifikalı kurslarla sosyal sorumluluk projelerine ön ayak oluyor. Sanat’tan matematiğe kadar hemen hemen her dalda eğitimler bulmak mümkün.
NASA
www.images.nasa.gov
Nasa’nın da uzay ile ilgili keşiflerini ve fotoğraflarını bulabileceğiniz online arşivi herkese açık. Bu site özellikle uzay meraklılarının ilgisini topluyor.
ABD MECLİS KÜTÜPHANESİ
www.loc.gov
Bu kütüphanede, 1800 – 2020 yılları arasında dünya üzerinde çekilmiş milyonlarca fotoğrafa ulaşabilirsiniz: 200 yıllık dev bir dünya arşivi sizi bekliyor.
SERVET-İ FÜNUN DERGİSİNİN YAYINLANMIŞ TÜM SAYILARI:
dspace.ankara.edu.tr/xmlui/discover?query=Servet-i+f%C3
Türk edebiyatının en önemli dergilerinden Servet-i Fünun’un tüm sayıları dijital olarak incelemeye açık. Ankara Üniversitesi’nin bir hizmeti olan bu dijital kütüphane özellikle edebiyat meraklılarının dikkatini çekiyor.
DAVID RUMSEY HARİTALARI
www.davidrumsey.com
David Rumsey, Amerikalı bir harita koleksiyoncusu ve David Rumsey Harita Koleksiyonu’nun kurucusudur. Kendisi aynı zamanda Haritacılık Ortakları’nın da başkanıdır. Söz konusu internet sitesi üzerinden bu büyük harita arşivine ulaşılabilir.
BM ESER ARŞİVİ
www.un-ilibrary.org
Birleşmiş Milletler, 24 Ekim 1945’te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Bu sitede ise küresel sorunlarla ilgili yayınladığı yayınları tamamen ücretsiz şekilde paylaşıma açıyor.
BALKANLAR’DAKİ OSMANLI FOTOĞRAFLARI
www.nit-istanbul.org/kielarchive/index.php
Eylül 2011’de Hollanda Türkiye Enstitüsü (NIT), Machiel Kiel’in fotoğraf arşivinin sayısallaştırılması ve yayınlanması için bir proje başlattı. NIT’nin eski bir direktörü olan Prof. Kiel, Balkan ülkelerindeki Osmanlı mimari anıtlarının araştırılmasına öncülük ettiği ve doğası gereği, ünlü bir Hollandalı bilim adamıdır. Arşivi, bu mirasın araştırmacıları için paha biçilmez bir kaynağı temsil ediyor. Çoğunlukla 1960’lar ve 90’lar arasında oluşturulmuş, aynı zamanda yirminci yüzyılın ikinci yarısında hayatta kalmayan veya önemli ölçüde değiştirilmiş birçok anıtın görsel belgelerini de içeriyor. Kiel arşivinin NIT tarafından yayınlanmasının, bu mirasa ilişkin uluslararası araştırmaları önemli ölçüde ilerletmesi umulmaktadır.
FİLM SAHNELERİ ARŞİVİ
film-grab.com/tag/screenshots
Sinemanın büyülü dünyasına bir de buradan bakın, unutulmaz sahneler tekrar canlanıyor. Sinemayı sevenler bu siteyi çok sevecek.
NEW YORK METROPOLITAN OPERASI
www.metopera.org
New York Metropolitan Operası, bu sanatı sevdirmek için her gün eski bir performansı ücretsiz olarak erişime açıyor.
BERLİN FİLARMONİ ORKESTRASI ARŞİVİ
www.berliner-philharmoniker.de/en/titelgeschichten/20192020/the-berlin-phil-series/
Berlin Filarmoni Orkestrası, Almanya’nın Berlin şehrinde bulunan bir orkestradır. Orkestranın temelleri, 1882 yılında 54 müzisyen tarafından kurulan Frühere Bilsesche Kapelle isimli bandoya dayanır. Dünyanın en büyük ve ünlü klasik müzik orkestrasının konser arşivi ise yine ücretsiz şekilde erişime açık.
OPEN CULTURE
www.openculture.com
Open Culture, te Telifsiz film, kitap, makale, fotoğraf arşivi:
lifsiz film, kitap, makale, fotoğraf arşivi sitesidir. Platformda nadide videolardan, podcastlara kadar geniş bir yelpazede içerik bulmak mümkün. Bin 700 tane ücretsiz kursun yanında ücretsiz dil dersleri de bulabilirsiniz.
E-KİTAP ARŞİVİ
www.gutenberg.org
Gutenberg, 60 binden fazla ücretsiz e-kitaptan oluşan bir kütüphanedir. Bu arşivde telif hakkının sona erdiği eski eserlere odaklanan dünyanın harika literatürünü burada bulacaksınız.
ÜCRETSİZ SESLİ KİTAP ARŞİVİ
konusankitaplik.mkutup.gov.tr
Milli Kütüphane tarafından verilen bir hizmettir. Üstelik, sesi arama yapmak mümkün. Arşivde binlerce eser seslendirilmiş eser bulmak mümkün. Yeni eserler eklenmeye devam ediyor.
ABD DAVA KAYITLARI
www.oyez.org/
Illinois Institute of Technology’nin Chicago-Kent Hukuk Fakültesi’ndeki Oyez Projesi, Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi’nin resmi olmayan bir çevrimiçi multimedya arşivi, özellikle sözlü argümanların sesidir.
DÜNYA RADYOLARI BİR ARADA
radio.garden/visit/istanbul/Jz9EFkDQ
Radio Garden, 2013-2016 yılları arasında Hollanda Ses ve Görüntü Enstitüsü ve Avrupa’daki 5 üniversitenin ortaklaşa çalışmasıyla geliştirilen, kâr amacı gütmeyen radyo ve dijital araştırma projesidir. Dünyanın farklı ülkelerindeki radyoları buradan dinlemek mümkündür.
ACADEMIC EARTH
Academic Earth, önemli üniversitelerden akademik kurs ve ders videoları sunmaktadır.
THE ADAM HEALTH ILLUSTRATED ENCYCLOPEDIA
https://medlineplus.gov/encyclopedia.html
Hastalıklar, testler, semptomlar, yaralanmalar ve cerrahi hakkında bilgi içeren bir e-ansiklopedidir.
ALMAN ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜ DİJİTAL VERİ TABANI
https://arachne.uni-koeln.de/arachne/
Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün İstanbul şubesinin arşivine Alman Arkeoloji Enstitüsü Dijital Veri Tabanı üzerinden erişilebiliyor. Bu arşivde Türkiye’de bulunan mimari yapılar ve şehirlerle ilgili 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında çekilen fotoğraflardan oluşan geniş bir koleksiyon var. Fotoğrafların yanı sıra, mimari plan, kroki gibi görsel belgeler de mevcut. Kaynaklar sadece Eski Çağ Anadolu uygarlıklarını değil, Bizans ve Osmanlı mimarisini de kapsıyor.
BONN ÜNİVERSİTESİ KÜTÜPHANESİ DİJİTAL KOLEKSİYONLARI
https://digitale-sammlungen.ulb.uni-bonn.de/topic/titles/3085789
Bonn Üniversitesi Kütüphanesi web sitesinde Osmanlı son dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında yayınlanan 18 gazete ve derginin dijital nüshalarını bulabilirsiniz.
HALK KÜTÜPHANELERİ E-KİTAP ARŞİVİ
http://koha.ekutuphane.gov.tr/
Kültür Bakanlığına bağlı halk kütüphanelerinin koleksiyonlarında bulunan yaklaşık 17 bin e-kitaba bu site üzerinden ücretsiz erişebilirsiniz. Erişim için üye olmak yeterli oluyor.
HUTHITRUST:
Dünyanın en büyük dijital üniversite kütüphanesi
https://www.hathitrust.org/
ABD başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinden 150’ye yakın üniversitenin iş birliğiyle kurulmuş büyük bir online kütüphanedir. Bu girişim üniversitelerin yanı sıra Google ve Microsoft gibi kuruluşlar tarafından da desteklenmektedir. E-kitap arşivi 3 milyona yakın eser içermektedir. Bu kaynaklar internet üzerinden ücretsiz olarak herkese açıktır. Kaynakların büyük çoğunluğu İngilizce olsa da, Türkiye ve Türk tarihi ile ilgili binlerce eser barındırmaktadır.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ AÇIK ARŞİV SİTESİ
Ankara Üniversitesi öğretim üyelerinin uluslararası indekslerde yer alan bilimsel dergilerde yayınlanmış veya yayınlanabilir kararı verilmiş çalışmaları, bildirileri, proje metinleri, konferans metinleri, raporları, ders notları ve kitaplarda yer almış bölümlerin basılı veya elektronik kopyaları bu arşivde yer almaktadır.
BRITISH LIBRARY E-THESES ONLINE SERVICE
https://ethos.bl.uk/Home.do
İngiltere üniversitelerinde yapılmış 500 bin doktora tezine bu linkten ulaşabilir, indirebilir ve inceleyebilirsiniz.
COGPRINTS
https://web-archive.southampton.ac.uk/cogprints.org/
Bilişsel bilimler alanında, kendi kendine arşivlenmiş hakemsiz ön baskı ve hakemli yeni baskı dergileri kapsayan bir açık arşivdir. Psikoloji, nöroloji, davranışçı biyoloji, dilbilim, yapay zekâ ve felsefe alanlarını içermektedir.
İDP- İSLAMCI DERGİLER PROJESİ
http://katalog.idp.org.tr/
Türkiye’de 1908-2010 yılları arasında yayınlanmış İslamcı dergiler gün yüzüne çıkaran bir arşivdir. İnternet sitesi üzerinden sayısız dergiyi inceleme imkânı sunar.
İSAM VERİ TABANI
http://ktp.isam.org.tr/?url=makalesbv/findrecords.php
Başta akademik dergiler olmak üzere, çeşitli yayınevi ve kurumlar tarafından basılan ilmî yayımlarda yer alan tarih, edebiyat, kültür, sanat makaleleri ile sempozyum ve kongrelerde sunulan tebliğleri kapsamaktadır. Veri tabanında hâlihazırda 83 bin bibliyografik künye yer almakta olup dijital izni alınan 63 bin makalenin tam metin PDF’lerine ulaşılabilmektedir.
STANFORD ENCYCLOPEDIA OF PHILOSOPHY (E-ENCYCLOPEDIA)
https://plato.stanford.edu/contents.html
Stanford Üniversitesi’nin bir çalışmasıdır ve felsefe konusunda ücretsiz başvuru kaynağı olarak hizmet vermektedir.
THE ELECTRONIC LIBRARY OF MATHEMATICS
https://www.emis.de/ELibM.html
Matematik konusunda yayınlanmış elektronik dergi, makale, monografi, konferans tutanağı, ders notları vb. türünde kaynakları içerir.
TÜBİTAK VERİ TABANI
https://search.trdizin.gov.tr/tr/proje/ara
TÜBİTAK Destekli Projeler Veri Tabanı, TÜBİTAK tarafından desteklenen araştırma projelerinin ve TÜBİTAK-TÜBA-YÖK tarafından, üniversitelerde desteklenen sosyal bilimler alanındaki projelerin kesin raporlarını içermektedir. Bu veritabanında 290 proje web üzerinde yer alır. Proje raporlarına ULAKBİM kütüphanesinden erişilebilmektedir. Bibliyografik kayıtların altında yer alan Belge Sağlama linki tam metin için yol gösterir.
CAMBRIDGE ÜNİVERSİTESİ KÜTÜPHANESİ
https://cudl.lib.cam.ac.uk/collections/islamic/1
Kütüphanede bulunan ve tamamı 5.000’den fazla eseri içeren İslami el yazmaları koleksiyonuna erişim sağlayabilirsiniz.
DİV NU LUG Tİ’T-TÜRK VERİ TABANI
https://www.tdk.gov.tr/divanu-lugatit-turk-veri-tabani/
Türk Dil Kurumunca yayımlanan Dîvânu Lugâti’t-Türk Tercümesi adlı dört ciltlik eserden yararlanılarak hazırlanan platform:
İSLAM SANATLARI PORTALI
https://ketebe.org/
Türkçe, Arapça ve İngilizce dillerinde geniş bir veri tabanına sahip olan site.
TÜRK İSLAM BİLİM KÜLTÜR MİRASI PLATFORMU
https://tuba.gov.tr/tr/yayinlar/suresiz-yayinlar
TÜBA’nın 2014 yılından bu yana yürüttüğü TİBKM Projesi kapsamında yayınladığı eserlerin PDF’lerine bu adresten erişim sağlanabilir.
TDV İSLAM ANSİKLOPEDİSİ
https://islamansiklopedisi.org.tr/
Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) tarafından 1983 yılında kurulmuş olan İslâm Ansiklopedisi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve ilk cildi 1988 yılında yayımlanan TDV İslâm Ansiklopedisi daha geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşması için elektronik ortamda da yayımlanmıştır.
TÜRK TARİH KURUMU KÜTÜPHANESİ
https://kutuphane.ttk.gov.tr/
Türk Tarih Kurumu kütüphanesinde yer alan ve ağırlıklı olarak 1928’den önce yayımlanan 14 bin 605 eserin dijital erişimi kütüphanenin internet sayfasından sağlanacak.